Voor slachtoffers van criminaliteit, geweld en ongevallen is erkenning voor wat hen is overkomen belangrijk. Slachtoffers die in de eerste maanden vanuit hun omgeving veel erkenning en begrip krijgen, hebben een half jaar later minder last van een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Maar, op de langere termijn hebben erkenning en begrip géén positief effect meer op de verwerking. Andersom blijken PTSS-klachten erkenning en begrip juist te ondermijnen: slachtoffers met veel PTSS-klachten krijgen later minder erkenning.

Dat blijkt uit onderzoek dat CentERdata samen met onderzoekers van het Network on Health and Labor (Nethlab) van Tilburg University en met onderzoekers van de Universiteit van Zürich (Zwitserland) onder slachtoffers van criminaliteit, geweld en ongevallen uit het LISS panel heeft uitgevoerd. Het onderzoek maakt deel uit van het VICTIMS-project (Victims in Modern Society) van Fonds Slachtofferhulp in Den Haag. Deze nieuwe studie is, ook internationaal gezien, de eerste grote longitudinale studie naar de wisselwerking tussen PTSS-klachten en erkenning tijdens het eerste jaar na criminaliteit, geweld of ongevallen.

De eerste meting van het VICTIMS-project vond plaats in maart 2018. Daaruit bleek dat zo’n 13% van de volwassen Nederlanders in het afgelopen jaar is getroffen door criminaliteit, geweld of ongevallen. Panelleden die aangaven dat confrontaties met criminaliteit, geweld of ongevallen de meest schokkende ervaringen in het afgelopen jaar waren, kregen in september 2018 opnieuw vragen voorgelegd over PTSS-symptomen en ervaren erkenning.

De resultaten sluiten nauw aan bij ander trauma-onderzoek, dat laat zien dat PTSS-klachten een negatief effect kunnen hebben op overige aspecten van het functioneren van slachtoffers, zoals op hun zelfredzaamheid, relaties, de sociale steun, en hun fysieke gezondheid. Bij aanhoudende PTSS-klachten gaat het dus om méér dan alleen PTSS. Bewustwording van deze negatieve effecten is van belang voor slachtoffers én hulpverleners. In ieder geval tonen de resultaten aan dat erkenning op tijd moet worden geboden.

Bron: P.G. van der Velden e.a. (2019), "The longitudinal effect of social recognition on PTSD symptomatology and vice versa: evidence from a population-based study", Psychiatry Research.