De waarde van sport voor ons welzijn (mei 2024)

In opdracht van het Kenniscentrum Sport & Bewegen heeft de Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN) onderzocht hoe sport en bewegen bijdragen aan ons welzijn. De aanleiding voor dit onderzoek is de uitdaging waar sportorganisaties, beleidsmakers, wetenschappers en stakeholders voor staan: hoe zij de waarde van sport en beweging kunnen vergroten en weloverwogen beslissingen kunnen nemen over de inzet van (publieke) middelen.

Uitgangspunt was dat relaties tussen oorzaak-gevolg duidelijk aangetoond moesten worden. De HAN maakte gebruik van tien jaar aan data van het LISS panel. Voor het onderzoek werd data gebruikt van Nederlanders tussen de 21 en 65 jaar. Naast een groot aantal persoonskenmerken werden ook antwoorden op vragen over sport en beweeggedrag, inkomen en welzijn gebruikt. Er zijn 14.564 observaties van de periode 2009-2018 van 1.925 personen meegenomen in het onderzoek. 

Het onderzoek van de HAN definieert ‘welzijn’ als een breed concept dat verder gaat dan fysieke gezondheid. Het omvat psychologische aspecten zoals geluk, tevredenheid en mentale veerkracht. Dit wordt gemeten met de ‘levenstevredenheidschaal’, met de vraag: ‘In welke mate bent u tevreden met het leven dat u op dit moment leidt?’

Een uitkomst van het onderzoek is dat als iemand één uur per week meer gaat sporten, dat een positief effect op het welzijn heeft. De omvang van dit effect is, voor een gemiddeld persoon, vergelijkbaar met een inkomensstijging van gemiddeld ongeveer 250 euro per maand. De uitleg maakt ook meteen de beperkingen duidelijk: sporten is niet hetzelfde als geld verdienen, aan beide zitten andere effecten vast die positief dan wel negatief uitwerken voor de maatschappij. Maar op het gebied van welzijn zijn ze, voor beleidskeuzes, evaluaties en om van te leren, met elkaar vergelijkbaar. Door dit soort monetaire ‘waarderingsmethoden’ zijn beleidsmakers in staat om de bijdrage van sporten en bewegen in concrete cijfers uit te drukken. Door het effect in geld uit te drukken wordt het duidelijk gemaakt hoe belangrijk een kleine stijging (of daling) van het welzijn is voor de maatschappij. 


Voor bepaalde groepen in onze samenleving is de bijdrage van sport hoger dan voor andere. Zo lukt het mensen die ernstig eenzaam zijn door sport hun lagere welzijn flink te verhogen. Dit effect is zelfs vergelijkbaar met een inkomensstijging van 738 euro. Mensen met vaak neerslachtige gevoelens hebben vergelijkbare baat bij sport. Voor mensen met een slechte gezondheid zorgt een uur per week sporten voor een toename van het welzijn, dat vergelijkbaar is met 521 euro extra inkomen per maand. Voor iemand met een laag zelfvertrouwen ligt dat op 348 euro per maand. Voor mensen die ontevreden zijn met hun sociale contacten werd dit effect niet gevonden.

Bron: website Alles over sport, “Sport heeft direct positieve invloed op je gevoel van welzijn” (16 april) en website Kenniscentrum Sport en Bewegen, “Waarde van sport voor ons welzijn”. Het rapport van de HAN vind je hier.