In ons onderzoek hebben we bekeken welke factoren van invloed zijn op de solidariteit met onze medeburgers. In een eerste studie bestudeerden we de gewenste rol van de overheid (“publieke solidariteit”). We vroegen de LISS panelleden om steeds een keuze te maken tussen twee fictieve personen. De vraag luidde: wie moet de overheid blijven steunen, ondanks de bezuinigingen?
Elke fictieve persoon werd omschreven in termen van leeftijd, geslacht, culturele achtergrond, uitkeringssituatie, aantal gewerkte jaren, aantal minderjarige kinderen, bereidheid tot vrijwilligerswerk en bekendheid in de buurt.
Uitkeringssituatie belangrijkste criterium
Voor de meeste respondenten bleek de uitkeringssituatie het belangrijkste criterium. We zijn meer solidair met arbeidsongeschikte mensen dan met mensen in de bijstand, werklozen en gepensioneerden. Fictieve personen met veel werkervaring of veel minderjarige kinderen kunnen ook op veel solidariteit rekenen.
Respondenten zijn meer solidair met mensen van dezelfde culturele achtergrond. Toch is deze factor minder belangrijk dan de uitkeringssituatie, werkervaring of de hoeveelheid minderjarige kinderen. Ook de bereidheid tot vrijwilligerswerk is wat minder belangrijk. Geslacht en bekendheid in de buurt zijn nog minder belangrijk. De leeftijd speelt zelfs helemaal geen rol.
Wie van de buren?
In een tweede studie bestudeerden we “private solidariteit”. Als je moet kiezen tussen twee buren, wie kies je dan? Er bestaan verschillen tussen de publieke solidariteit uit het eerste onderzoek en de private solidariteit. Bij private solidariteit zijn mensen veel meer geneigd om hun solidariteit te richten op vrouwen en ouderen, terwijl dit in de eerste studie vrij onbelangrijke factoren waren. Ook zagen we dat bekendheid in de buurt ditmaal cruciaal was. We vinden dus niet dat de overheid onze buurtgenoten moet bevoordelen, maar we zijn zelf wel geneigd om bekende buurtgenoten te helpen. Een ander opvallend resultaat is dat we meer geneigd zijn een Surinaamse buur te helpen dan een Marokkaanse buur. Surinaamse buren zijn zelfs een fractie populairder dan autochtone buren.
geschreven door Maarten Berg
