In nauwe samenwerking met het Fonds Slachtofferhulp voert Centerdata de VICTIMS (Victims in Modern Society)-studie uit. Dit is een meerjarig, grootschalig, kwantitatief onderzoek onder de volwassen Nederlandse bevolking. In de studie staan sociale steun, erkenning, gebruik van professionele hulpverlening en psychische klachten na slachtofferschap centraal. De studie heeft als doel meer inzicht te krijgen in de positie van slachtoffers in een veranderende samenleving.
Er wordt bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar welke factoren de kans vergroten of verkleinen op bijvoorbeeld psychische, sociale en financiële problemen. Sinds 2018 wordt hiervoor jaarlijks bij het LISS panel een vragenlijst afgenomen.
Zelfwaardering
Nieuw onderzoek richt zich op het volgende vraagstuk: Een deel van de slachtoffers van geweld, ongevallen en serieuze bedreigingen kampt met een post-traumatische stress-stoornis (PTSS). Blijvende en overdreven negatieve overtuigingen of verwachtingen over zichzelf die begonnen of verslechterden ná de gebeurtenis, is één van de symptomen van PTSS. Maar, in in welke mate geweld, ongevallen en serieuze bedreigingen deze negatieve overtuigingen of verwachtingen versterken, is onduidelijk. Om daarin inzicht te krijgen is de (negatieve) zelfwaardering vóór met de (negatieve) zelfwaardering nádat men het afgelopen jaar slachtoffer werd vergeleken. Ook is onderzocht of en in welke mate de zelfwaarding afwijkt van die van mensen die geen slachtoffer werden.
Recent geweld, ongevallen en serieuze bedreigingen
Uit de resultaten blijkt dat slachtoffers inderdaad een veel geringere of negatievere zelfwaardering hebben dan niet-slachtoffers, maar dat vóór de gebeurtenis slachtoffers ook al een veel geringere of negatievere zelfwaardering hadden. Dat blijkt het geval te zijn bij slachtoffers mét en bij slachtoffers zonder ernstige PTSS symptomen. Kortom, de studie vindt aanwijzingen dat recent geweld, ongevallen en serieuze bedreigingen de zelfwaardering systematisch ondermijnt. Deze opvallende resultaten sluiten aan bij eerder onderzoek in het kader van de VICTIMS-studie dat, als slachtoffers kampen met problemen, zij vaak al met die problemen kampten in de periode ervóór. Met andere woorden, dat dan vaak al sprake is van aanhoudende of chronische problemen. Hulpverleners moeten daarop bedacht zijn.
Bron: P.G. van der Velden, C. Contino, M. Das, E. Brouwers, M. Marchand & L. Wittmann (2025). Recent potential traumatic events and high PTSD-symptom levels are not associated with an increase in negative beliefs or expectations about oneself: A prospective, comparative, population-based study. Journal of affective disorders, S0165-0327(25)00481-1.
