Onderzoek naar de relatie tussen mindfulness en BMI
In augustus 2012 is de studie 'Alledaagse Ervaringen (Mindfulness)' afgenomen in het LISS panel. Dit onderzoek is bedoeld om inzicht te krijgen in de mate waarin het persoonskenmerk mindfulness samenhangt met de Body Mass Index (BMI), wisselingen in lichaamsgewicht, en verschillende eetstijlen. De deelnemers aan deze studie namen eerder al deel aan het weegonderzoek. Zij hebben 16 maanden hun lichaamsgewicht via een weegschaal die is aangesloten op het internet geregistreerd.

Mindfulness gaat in het algemeen over de mate waarin mensen zich bewust zijn van ervaringen van het huidige moment. In dit onderzoek wordt mindfulness gemeten als persoonskenmerk. Ieder heeft zijn eigen mate van mindfulness. Mindfulness is ook iets dat mensen kunnen leren of trainen, bijvoorbeeld door yoga of meditatie. 

Aandacht
In dit onderzoek werd gemeten in hoeverre de respondenten over het algemeen aandacht hebben voor het huidige moment. Bijvoorbeeld in hoeverre mensen op de ‘automatische piloot’ klussen uitvoeren zonder zich bewust te zijn van wat ze doen. Mindfulness ook te maken hebben met aandacht voor specifieke aspecten van het moment. Sommige mensen valt het bijvoorbeeld meteen op dat er een klok tikt of dat er vogels fluiten, andere niet. Verder kan mindfulness te maken hebben met alert zijn op lichaamssignalen. Merkt iemand of zijn ademhaling versnelt of dat zijn spieren gespannen zijn? Of gebeurt dat onbewust?

Bewust eten 
Eerder onderzoek heeft laten zien dat mindfulness een positieve rol zou kunnen spelen bij eetgedrag. Mindfulness kan ervoor zorgen dat mensen zich meer bewust zijn van hoeveel honger ze hebben of hoe vol ze zitten. In dit onderzoek hebben we daarom onderzocht hoe mindfulness samenhangt met lichaamsgewicht en schommelingen in lichaamsgewicht over een periode van 16 maanden. Ook hebben we onderzocht of daarbij vooral mindfulness in het algemeen van belang is, of dat het uitmaakt wáár mensen hun aandacht op richten.

De resultaten van het onderzoek laten zien dat vooral de aandacht die individuen besteden aan hun lichaamssignalen samenhangt met een stabiel lichaamsgewicht. Met andere woorden: hoe meer mensen in het dagelijks leven aandacht besteden aan lichaamssignalen, hoe minder ze schommelen in hun gewicht. Individuen die over het algemeen meer aandacht schenken aan hun emoties op het moment, schommelen juist meer in gewicht. Voor de mate waarin individuen aandacht schenken aan hun fysieke omgeving werd geen relatie gevonden met gewichtsfluctuatie. 

Geen relatie tussen mindfulness en BMI...
Voor geen van de aandachtsaspecten (lichaam, emoties, fysieke omgeving) werd een relatie gevonden met BMI. Wel is het zo dat mensen die meer ervaring hebben met mindfulness, bijvoorbeeld via yoga of meditatie, een lager BMI hebben. Zowel algemene mindfulness als de ervaring met mindfulness, hield geen verband met fluctuatie in lichaamsgewicht. 

Tezamen suggereren deze resultaten dat het voor de effecten van mindfulness uitmaakt waar men de aandacht op richt. Aandacht voor lichaamssignalen levert een positieve bijdrage aan het houden van een constant lichaamsgewicht.

Geschreven door Evelien van der Veer