De Nationale Monitor Geldzorgen onderzoekt hoe het financieel gaat met Nederlanders. Maken zij zich zorgen over geldzaken? Is er financiële stress? Is men financieel weerbaar?  Om dit te onderzoeken wordt het LISS panel gebruikt. Zo krijgt men zicht op schommelingen door actuele veranderingen in de omgeving van de Nederlanders (in hun eigen leven, in Nederland en in de wereld). De monitor is een initiatief van Kenniscentrum Psychologie en Economisch Gedrag (Universiteit Leiden) en Wijzer in geldzaken. Geldzorgen, financiële stress en financiële weerbaarheid kunnen over de tijd veranderen, dus er is elk kwartaal een update.

Ieder kwartaal wordt aan een steekproef van minimaal 1500 LISS panelleden van 18 jaar en ouder gevraagd om 15 vragen te beantwoorden. De vragenlijst is elk kwartaal hetzelfde. De eerste meting was in september 2022, een tweede in december 2022 en de derde in maart 2023. 

De antwoordschaal van de vragen gaat van 1 helemaal oneens tot 7 helemaal eens.

Financiële buffer met vragen als:

• Ik heb vaak te weinig geld
• Ik maak me vaak zorgen over geld
• Ik ben alleen bezig met wat ik nu moet betalen. De rest zie ik later wel
• Ik heb het gevoel dat ik weinig controle heb over mijn geldzaken

Financiële buffer met vragen als: 
Ik zou vandaag makkelijk een onverwachte uitgave (zo hoog als mijn maandelijks inkomen) kunnen betalen zonder geld te lenen.

Geldzorgen.  “Ik maak me zorgen over …”

• ... mijn energierekening (bv. gas, elektriciteit)
• ... mijn zorgkosten (bv. zorgverzekering, medicijnen, medische behandelingen)
• ... mijn huishoudelijke uitgaven (bv. eten, drinken, huisdieren)
• ... mijn woonlasten (bv. huur, hypotheek, gemeentelijke belastingen, woonverzekeringen)
• ... mijn vervoerskosten (bv. autokosten, brandstof, openbaar vervoer)

Financiële weerbaarheid. Zijn mensen het oneens of eens met de volgende uitspraken:

• Ik heb goed overzicht over mijn geldzaken
• Ik stel financiële doelen voor later en probeer deze ook te behalen
• Op het moment dat ik er met mijn geldzaken zelf niet uitkom vraag ik iemand om hulp (bv. een vriend of familielid, een vrijwilliger in de buurt of een professional).
• Voordat ik iets koop denk ik eerst goed na of ik het wel kan betalen.

De vragenlijst heeft ook een vraag over vertrouwen in de overheid. 

Hieronder leest u enkele resultaten van de meting van maart 2023.

• De geldzorgen van Nederlanders over de energierekening zijn afgenomen ten opzichte van de meting van december. Maakte in december nog bijna de helft (48%) van de Nederlanders zich hier zorgen over, in maart 2023 was dit gedaald naar ongeveer een derde (32%)
• In dezelfde periode zijn ook de geldzorgen over zorgkosten (36% in december 2022 en 27% in maart 2023) en vervoer (22% in december 2022 en 17% in maart 2023) afgenomen.
• De energierekening is (met 32%) nog steeds de grootste bron van geldzorgen, maar het percentage ligt nu meer in de buurt van zorgen om zorgkosten (27%), huishoudelijke uitgaven (24%), woonlasten (20%) en vervoerskosten (17%).
• Huishoudens met een laag inkomen maken zich het meest zorgen over de energierekening (44%), maar ook huishoudens met een middeninkomen (29%) en hoog inkomen (23%) maken zich hierover zorgen.
• Opvallend is dat relatief weinig Nederlanders aangeven hulp te vragen als ze er zelf niet uitkomen met hun geldzaken. Iets meer dan een op de drie (36%) zegt dan aan de bel te zullen trekken.

(i = Dit betekent dat uit een statistische toets blijkt dat de percentages opvallend van elkaar verschillen.)

Bron: tekst (maar hier en daar aangepast) en afbeelding komen van de website van Wijzer in geldzaken. 

Tips over geldzaken of meer lezen over deze Nationale Monitor Geldzorgen? Kijk dan hier.