In de eerste weken na de corona uitbraak (Covid-19) in maart namen risicogroepen zoals ouderen en mensen die al longproblemen en diabetes hadden niet vaker maatregelen om besmetting te voorkomen dan anderen. Mensen met hartproblemen namen wel iets vaker maatregelen in de eerste weken, maar bijna de helft van de personen in risicogroepen nam geen maatregelen. Maar zij schatten in de eerste weken de kans om ziek te worden na besmetting wél hoger in dan anderen. Mensen die vóór de uitbraak eenzaam, depressief of angstig waren, schatten de kans om na besmetting ernstig ziek te worden ook hoger in, maar namen toch niet vaker maatregelen om dat te voorkomen.
Aan het onderzoek hebben ongeveer 3500 mensen uit het LISS panel meegedaan. Zij hebben nog vóór de corona uitbraak (eind 2019) vragenlijsten ingevuld over hun fysieke en mentale gezondheid en over eenzaamheid. In de eerste weken van maart 2020 beantwoordden zij vragen over corona-gerelateerde onderwerpen waaronder preventiemaatregelen. In die periode had in totaal ruim 55% geen enkele maatregel getroffen om besmetting te voorkomen.
Uit de resultaten blijkt dat mannen minder vaak maatregelen troffen om besmetting te voorkomen dan vrouwen, en mensen met een lagere opleiding minder vaak dan mensen met een hogere opleiding. In de eerste weken van de uitbraak nam het percentage mensen dat maatregelen trof wel toe van 30% naar 65%.
De resultaten roepen de vraag op of ouderen, mannen, mensen die al longproblemen en diabetes hadden, of een lagere opleiding hebben in de doorlopende voorlichting niet extra en gerichte aandacht nodig hebben, zodat het nemen van voorzorgsmaatregelen wordt verhoogd bij bijvoorbeeld mannen en bij degenen met een lager opleidingsniveau.
De resultaten uit het onderzoek zijn deels positief en deels negatief. Positief is dat het aantal respondenten dat maatregelen ter voorkoming van een besmetting nam, tijdens de twee weken van het onderzoek steeg. Het is waarschijnlijk dat de dagelijkse stroom aan informatie over de pandemie en het advies dat werd gegeven door de Nederlandse overheid, gezondheidsorganisaties, medici en media hieraan heeft bijgedragen.
Aan de andere kant nemen respondenten met ademhalingsklachten en diabetes, die tot de risicogroepen behoren en ernstige gezondheidsklachten zouden kunnen krijgen als ze besmet raken, niet vaker dan anderen voorzorgsmaatregelen om dat te voorkomen.
Het onderzoek waarop de resultaten zijn gebaseerd is net gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift PLOS ONE:
Van der Velden, P.G., Marchand, M., Cuelenaere, B., & Das, M. (2020). Pre-outbreak determinants of perceived risks of corona infection and preventive measures taken. A prospective population-based study.
