Aan het LISS panel doen ongeveer 5000 huishoudens mee. In de loop van de tijd vallen er huishoudens uit die niet langer kunnen of willen meedoen. Daarom wordt ongeveer elke twee à drie jaar een ‘bijwerving’ gehouden, zodat we weer op 5000 huishoudens uitkomen. Eind september is weer zo’n bijwerving gestart. De vorige was in 2021.
Wat gebeurt er bij zo’n bijwerving?
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft voor een selectiebestand gezorgd met adressen. Bij deze adressen zijn namen gezocht in de Basisregistratie Personen (BRP; voorheen bekend als Gemeentelijke Basisadministratie (GBA)), zodat we de bewoners van het adres een persoonlijke brief kunnen sturen. Dit is het bestand met huishoudens dat kan meedoen aan het LISS panel. Je kunt je niet opgeven voor het LISS panel, als je adres niet in het bestand zit. Dat komt omdat het LISS panel een afspiegeling is van de Nederlandstalige bevolking. Het percentage vrouwen/mannen, hogere/lagere inkomens, hoger/lager opgeleiden, wonend in stad of op het platteland enz. is hetzelfde in het panel als in Nederland. Als iemand zichzelf nu aanmeldt, kunnen de percentages veranderen en is het niet meer gelijk. We proberen dus zoveel mogelijk mensen uit het bestand te vragen om aan het panel mee te doen.
Het CBS zorgt er ook voor dat als in het panel het aantal panelleden uit een bepaalde groep (bv. de 25-34 jarigen, of bv. mensen uit Noord-Holland) veel te laag is, er meer van deze groep in het bestand zitten, zodat er meer kans is dat er daarna voldoende aan het panel meedoen om weer representatief te zijn.
CAWI, CATI en CAPI
In de brief aan de geselecteerde huishouden waarin we het LISS panel voorstellen wordt een website vermeld en een persoonlijke inlogcode. Het huishouden kan dus aangeven panellid te willen worden door online een vragenlijst in te vullen. Dat heet CAWI (Computer Assisted Web Interviewing). De juiste website vinden kan ook via een QR-code die in de brief staat, of gewoon door het intypen van het internetadres.
Reageert een huishouden niet op de brief, dan gaan we over tot CATI (Computer Assisted Telephone Interviewing). Dat kan natuurlijk alleen als we een telefoonnummer hebben van het huishouden. Een extern bureau zoekt telefoonnummers bij de adressen. Dit kan en mag, omdat het bureau gebruikt maakt van openbare bronnen. Dat betekent dat iemand zelf zijn/haar telefoonnummer ergens heeft achtergelaten en toestemming heeft gegeven voor het doorverkopen ervan (dit kan al dan niet bewust zijn geweest, bv. omdat iemand op een website een vinkje juist niet ‘aan’ of ‘uit’ heeft gezet).
Als we een huishouden, tot slot, niet telefonisch kunnen bereiken (bv. omdat het telefoonnummer niet juist is, of er helemaal geen telefoonnummer is gevonden), dan worden deze adressen bezocht (CAPI: Computer Assisted Personal Interviewing). Dit wordt gedaan door enquêteurs van I&O Research, die namens ons het eerste contact legt (aan de deur, maar ook telefonisch) met de huishoudens die wij graag in het panel willen hebben. Als met iemand uit het huishouden wordt gesproken, dan wordt een kort (ong. 5-10 minuten) interview afgenomen en wordt aan het einde ervan gevraagd of iemand panellid wil worden.
In het LISS panel
Wil iemand meedoen, dan ontvangt hij/zij via e-mail en per brief inloggegegevens om via onze website vragenlijsten in te vullen. Andere leden van het huishouden die 16 jaar of ouder zijn, mogen ook meedoen. De persoon waarmee we contact hebben gehad, krijgt ook een vragenlijst over het huishouden en kan daarin aangeven wie uit het huishouden wil meedoen. Iemand is lid van het huishouden als die persoon ten minste vier nachten op hetzelfde adres slaapt. Een kind dat op kamers zit en dus minstens vier nachten slaapt in zijn/haar studentenhuis, is dus geen lid van het huishouden.
Voor de analyses van de onderzoeken is het belangrijk dat, ook als een huishoudlid niet wil meedoen aan het LISS panel, deze persoon tóch wordt geregistreerd als lid van het huishouden. Hoe er naar antwoorden wordt gekeken door onderzoekers, hangt ook af van de samenstelling van het huishouden. Stel dat iemand heeft opgegeven dat het inkomen van het huishouden 2500 euro netto is, dan maakt het wel wat uit of je hier alleen van moet rondkomen, of dat je ook een partner hebt en drie thuiswonende kinderen. Lijkt bij de een 2500 euro nog veel (of in ieder geval voldoende), dan is het voor een gezin om rond te komen toch wel weinig. Om geen verkeerde conclusies te trekken uit het onderzoek, is dit soort informatie daarom zeer belangrijk.
Samenstelling
Het LISS panel bestaat uit panelleden van 16 jaar of ouder. Op dit moment is ons oudste panellid 97 jaar. Voor de bijwerving worden dus mensen gekozen die qua leeftijd, opleiding, inkomen, werksituatie, of type huishouden een bepaalde groep van de Nederlandstalige bevolking vertegenwoordigt, zodat we weten wat die groep mensen bezighoudt.
Duur van de werving
De werving is eind september begonnen en zal tot en met eind agustus 2024 duren.
